หัวข้อวิจัย การพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย
คณะนักวิจัย ดร.จำเนียร ปทุมชาติภักดี
ดร.เพลินใจ โภชนกิจ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กันยปริณ ทองสามสี
ดร.รุศดา แก้วแสงอ่อน
หน่วยงานที่รับผิดชอบ สำนักงานอธิการบดี วิทยาเขตหาดใหญ่
ปีที่ได้รับงบประมาณ 2560
การพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย
คณะนักวิจัย ดร.จำเนียร ปทุมชาติภักดี1
ดร.เพลินใจ โภชนกิจ2
ผศ.ดร.กันยปริณ ทองสามสี3
ดร.รุศดา แก้วแสงอ่อน3
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของธุรกิจสปาเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย 2) ศึกษาความต้องการพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย 3) พัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย และ 4) ศึกษาความคาดหวังของผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามต่อรูปแบบการให้บริการสปาเพื่อสุขภาพฮาลาลของธุรุกิจสปาในประเทศไทย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย ผู้ประกอบการผู้จัดการ หรือหัวหน้าแผนกสปา ที่มีสถานประกอบการในเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย และผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามที่อาศัยอยู่จังหวัดสตูล จังหวัดสงขลา จังหวัดปัตตานี จังหวัดยะลา และจังหวัดนราธิวาส จำแนกตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ วัตถุประสงค์ที่ 1 จำนวน 37 คน วัตถุประสงค์ที่ 2 จำนวน 25 คน วัตถุประสงค์ที่ 3 ผู้เชี่ยวชาญด้านฮาสาล จำนวน 7 คน และวัตถุประสงค์ที่ 4 จำนวน 400 คน เครื่องมือการวิจัย เป็นแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบประเมินความเหมาะสม ความสอดคล้อง ประโยชน์ และความเป็นไปได้ของคู่มือการพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาล เขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย การวิเคระห์และสถิติที่ใช้ ได้แก่ กรตรวจสอบข้อมูล การรวบรวม ข้อมูล การหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าความเบี่ยงเบ บนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์ความเหมาะสม ความสอดคล้อง ประโยชน์ และความเป็นไปได้ (Index of Iem-Objective Congruence : 1OC) และสรุปความคิดเห็นของผู้ให้ข้อมูล
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัจจุบันของธุรกิจสปาเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย พบว่า ภาคเหนือรูปแบบการให้บริการสปาส่วนใหญ่ ให้บริการสปาเพื่อสุขภาพทั่วไป ด้วยวิธีการนวดเพื่อสุขภาพ ภาคกลาง ให้บริการสปานวด ด้วยวิธีการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ภาคตะวันออกให้บริการสป่านวด ด้วยวิธีการนวดอโรมาเธอรา ภาคตะวันตก ให้บริการสปาเพื่อสุขภาพทั่วไป ด้วยวิธีการนวดเพื่อ สุขภาพและ ภาคใต้ ให้บริการสปาแบบไทยแท้หรือสปาไทยพื้นบ้าน ด้วยวิธีการขัดผิวและการนวดประคบ สำหรับกระบวนการและการจัดการ พบว่า ภาคเหนื่อ มีการทบทวนขั้นตอนตำเนินงานธุรกิจสปาร่วมกับพนักงาน ภาคกลาง มีการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของการจัดกิจกรรม ทบทวนขั้นตอนดำเนินงานธุรกิจร่วมกับพนักงาน สรุปผลและเชียนรายงานการปฏัติงานประจำปี ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก และภาคใต้ มีการประเมินความเหมาะสม และความเป็นไปได้ของการจัดกิจกรรม ปรับปรุงกิจกรรมตามความต้องการของชุมชนและนักท่องเที่ยว ทบทวนขั้นตอนดำเนินงานธุรกิจร่วมกับพนักงาน สรุปผลและเขียนรายงานการปฏิบัติงานประจำปีสำหรับกลยุทธ์การให้บริการสปา พบว่าภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคใต้ มีกลยุทธ์การให้บริการต้านผลิตภัณฑ์ โตยเน้นการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์/สมุนไพรที่ผ่านการรับรองคุณภาพ ภาคกลางมีกลยุทธ์การให้บริการต้านผลิตภัณฑ์ ที่น้นจัดหาผลิตภัณฑ์/สมุนไพรที่มีต้นทุนต่ำ และภาคตะวันตก กลยุทธ์การให้บริการต้านผลิตภัณฑ์ ส่วนใหญ่ จัดทำระบบควบคุมสินค้าคงคลังของผลิตภัณฑ์/สมุนไพรที่ใช้ในสถานบริการ สำหรับการสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันของธุรกิจสปาด้านต้นทุน พบว่า ภาคเหนือ มีการใช้ผลิตภัณฑ์/สมุนไพรที่มีสรรพคุณตีแต่มีราคาต่ำ จัดเวลาให้บริการตามความต้องการของลูกค้ ลดกระบวนการบริการที่ไม่จำเป็น และใช้ผลิตภัณฑ์ภาคกลาง มีการจัดเวลาให้บริการตามความต้องการของลูกค้า และใช้ผลิตภัณฑ์/สมุนไพรตามความจำเป็น ภาคตะวันออก มีการใช้ผลิตภัณฑ์/สมุนไพรตามความจำเป็น ภาคตะวันตก มีการใช้ผลิตภัณฑ์/สมุนไพรที่มีสรรพคุณแต่มีราคาต่ำ จัดเวลาให้บริการตามความต้องการของลูกค้าและเลือกพนักงานที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ และภาคใต้ มีกรจัดเวลาให้บริการตามความต้องการของลูกค้า
2. ความต้องการพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทยโตยรวม พบว่า อยู่ในระตับปานกลาง ( X =3.11) เมื่อพิจารณารายภาค พบว่า ธุรกิจสปาในเขตพื้นที่ท่องเที่ยวภาคเหนือ มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด ( X -3.91) มีความต้องการพัฒนาต้านวิธีการและมาตรฐานการให้บริการม มากที่สุด ( X =4.85) รองลงมา ธุรกิจสปาในเขตพื้นที่ท่องเที่ยวภาคกลาง มีค่าเฉลี่ย ( X =3.62) มีความต้องการพัฒนาด้านราคามากที่สุด ( X =4.13) และธุรกิจสปาในเขตพื้นที่ท่องเที่ยวภาคตะวันตก มีค่เฉลี่ยน้อยที่สุด ( X =2.21 ) มีความต้องการพัฒนาด้านบริการสปานวดมากที่สุด ( X =3.26)
3. การพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขดพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย พบ Modelการพัฒนาธุรกิจสปาสู่การเป็นฮาลาลเขตพื้นที่ท่องเที่ยวในประเทศไทย ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ 1) กระบวนการให้บริการสปาเพื่อสุขภาพฮาลาล 2) การให้บริการสปาเพื่อสุขภาพฮาลาลพร้อม วีตี้โอประกอบการให้บริการ และ 3) ขั้นตอนการปฏิบัติของธุรกิจสปาเพื่อเข้าสู่กระบวนการขอเครื่องหมายฮาลาล
4. ความคาดหวังของผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามต่อรูปแบบการให้บริการสปาเพื่อสุขภาพฮาลาลของธุรกิจสปาในประเทศไทย โดยรวมพบว่า อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย ( X =4.47) และเมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านการตัตสินใจเลือกรับบริการ มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด ( x =4.59)รองลงมา ด้านพนักงานให้บริการสปา ( X =4.58) และต้านการแต่งกายของพนักงานให้บริการสปา มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ( X =4.29)
Halalizing Spa Business in Thailand Tourism Regions
Abstract
This research and development work aimed to 1) study the current state of spa business in Thailand tourism regions, 2) study needs in balalizing spa business in Thailand tourism regions, 3) halalize spa business in Thailand tourism regions and 4) study the Muslims’ expectations of halal health spa service style in Thailand spa business. The subjects in this study consisted of entrepreneurs, managers or spa head department running the business in Thailand tourism regions and the Muslims residing in Satun, Songkhla, Pattani, Yala and Narathiwat provinces. They were specified according to the research purposes: 37 for purpose 1, 25 for purpose 2, 7 (experts in halal) for purpose 3, and 700 for purpose 4. The instruments used were a questionnaire, an in-depth interview form, an assessment form for appropriateness, suitability, usefulness and possibility of a handbook for the halalization of spa business in Thailand tourism regions. Analysis and statistics used included data collection, data checking, percentage, mean, SD., Index of Item-Objective Congruence: IOC and summary of informants information.
The results were:
1. Current state of spa business in Thailand tourism regions It was found that spa business in the northem region was mostly for general health via health massage while in the central region, it was musck relaxation massage. In the eastem region, it offered aromatherapy massage whereas the westem region provided massage for general health ad the soutbem region gave traditional Thai massage or folk massage with scrubbing and herbal compress masseage. As for process and management, it was found that in the central region, employees were included in reviewing the spa running stages. In the central region, assessment of appropriateness and possibility of activities held and reviews of stages in running the spa were carried out with the employees. Results were summarized and annual work report was written. The eastem, westem and southem regions held the assessment of appropriateness and possibility of activities, improved the activities to serve the needs of the community and tourists, reviewed the stages in running the spa with the employees, summarized the results and wrote annual work report. For service strategies, it was found that the northemn, eastem and southem regions employed a service strategy involving products by focusing on the choice of quality-certified products/herbs. The central region had a service strategy involving products by focusing on providing low cost products/herbs while the westem region mostly established inventory control system for products/herbs used at the service locale. Finally, for competitive advantage building in terms of cost in spa business, it was found that the northern region used good quality but reasonably priced products/herbs, arranged service time to suit the customers, and eliminated unnecessary service stages. The central region arranged service time to serve the customers’ needs and used products/herbs only as necessary. The eastem regions also used products/herbs only as necessary. The western region used good quality and reasonably priced products/herbs, arranged service time according to customers’ needs and hired employees who lived in and around the area. The southem region arranged service time to cater for the customers’ needs.
2. Needs for spa business halalization The overall needs to halalize spa business in Thailand tourism regions was found to be moderate (X=3.11). When considering each region, it revealed the highest mean(X =3.91) in the northern region spa business, with the highest level of needs in improving methods and service standards ( =4.85), followed by the central region with the mean of 3.62 (X =3.62) and the highest level of needs(X=4.13) in improving costs. The westem region had the lowest mean (x=2.21) with the needs to improve the spa massage service at the highest level (X =3.26)
3. Halalizing spa business in Thailand tourism regions It was found that in tourism regions, the ‘Thailand spa business halalization model consisted of three components: 1) process in giving halal health spa service, 2) halal health spa service with accompanying
video and 3) stages in moving into the process of applying for halal certification.
4. Muslim’s expectation of Thailand balal health spa service style overall expectation of ‘Thailand halal health spa service style was found to be high with the The Muslim’s mean of 4.47 (X =4.47). When considering each aspect, the choice of the service had the highest mean (X =4.59), followed by the characteristics/qualiy of the spa therapists(x=4.58). Their way of dressing had the lowest mean ( =4.29).
Key words: halalizing spa business, tourism regions
1สำนักงานอธิการบดี วิทยาเขตหาดใหญ่
2คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี
3คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี