ความตระหนักและแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ภิบาลของสถาบันการเงินฮาลาลใน

หัวข้อวิจัย ความตระหนักและแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ภิบาลของสถาบันการเงินฮาลาลใน

ประเทศไทย 

คณะนักวิจัย นายอริศ หัสมา

นายอัลอามีน มะแต

นาอัดนัน อัลฟารีตีย์

นายฮากีม เจะนิ 

หน่วยงานที่รับผิดชอบ วิทยาลัยอิสลามศึกษา 

ปีที่ได้รับงบประมาณ 2559

 

ความตระหนักและแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ภิบาลของสถาบันการเงินฮาลาลในประเทศไทย

 

คณะนักวิจัย นายอริศ หัสมา1

นายอัลอามีน มะแต2

นาอัดนัน อัลฟารีตีย์2

นายฮากีม เจะนิ3

 

บทคัดย่อ

วิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความตระหนักและแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ภิบาลของผู้บริหารในการใช้ชะรีอะฮ์ภิบาลในการดำเนินงานของสถาบันการเงินฮาลาลในประเทศไทย ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างแนวปฏิบัติกับการตระหนักด้านชะรีอะฮ์ภิบาล ผู้วิจัยเลือกใช้วิธีการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) ได้แก่ วิธีชิงคุณภาพโดยใช้การสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่มคณะกรรมการดำเนินงาน ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ระดับสูงจำนวน 25 คน จาก 12 สหกรณ์อิสลาม เพื่อสังเคราะห์เอาความตระหนักด้านชะรีอะฮ์ภิบาลในการกำกับดูแลองค์กร และวิธีเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามเพื่อเก็บข้อมูลแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์     ภิบาลและการตระหนักด้านชะรีอะฮ์ภิบาลจากกลุ่มตัวอย่าง 200 ตัวอย่าง

ทั้งนี้ผู้วิจัยได้ตรวจสอบความตรงและความเชื่อมั่นของเครื่องมือวิจัยทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ โดยได้ตรวจสอบความตรงของเนื้อหาโดยดัชนีความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามและวัตถุประสงค์ (I0C และความเที่ยงของเครื่องมือด้วยสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha) นอกจากนี้ในการตรวจสอบข้อมูลเชิงคุณภาพผู้วิจัยได้ใช้การตรวจสอบสามเส้า (Triangulations) ก่อนการวิเคราะห์เพื่อให้เกิดความน่าเชื่อถือของข้อมูล และใช้มาตรฐานจริยธรรมในการวิจัยในมนุษย์ในการกำกับการวิจัยทั้งก่อน ระหว่างและหลังการวิจัยเสร็จสิ้น ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพผู้วิจัยเลือกใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) เพื่อหาความเชื่อมโยงตามองค์ประกอบของความตระหนักด้านซะรีอะฮ์ภิบาล ในการวิเคราะห์เชิงปริมาณผู้วิจัยเลือกใช้สถิติเชิงรรณา การแจกแจงความถี่ (Frequency) ร้อยละ (Percentage)     ค่าเฉลี่ย (Means) ค่ามัธยฐาน(Median) ค่าฐานนิยม (Mode) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ตลอดจนสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (Correlation Coefficient) และการวิเคราะห์สมการถดถอยเชิงเส้น (Linear Regression Model) 

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความตระหนักด้านชะรีอะฮ์ภิบาลในภาพรวมอยู่ในระดับ ค่อนข้างสูง ดังนี้ 1) มีทำความเข้าใจต่อเรื่องความเสี่ยงด้านชะรีอะฮ์ผ่านการปรึกษานักวิชาการ แต่อาจตามการเปลี่ยนแปลงของบริบทธุรกิจและธุรกรรมทางการเงินช้าเนื่องจากวัฒนธรรมองค์กร 2) แผนงานและนโยบายมีการใส่ใจต่อเรื่องชะรีอะฮ์ฏิบาล ตลอดจนการตื่นตัวในการหาแนวทางจัดการความเสี่ยงค่อนข้างสูง          3) รูปแบบการให้ความรู้และอบรมมีความหลากหลาย โดยความสอดคล้องกับแผนงานยังต้องปรับปรุง         4) การสร้างบรรยากาศเพื่อเสริมความตระหนักมีหลากหลายรูปแบบ ยังขาดการสร้างตัวชี้วัดและการประเมินการปฏิบัติงานของคณะทำงานด้านชะรีอะฮ์ที่ยังไม่เป็นรูปธรรม ในส่วนของแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ภิบาลอยู่ในระดับสูง โดยมีการให้น้ำหนักการรักษาความลับขององค์กรมาเป็นอันดับหนึ่ง ตามด้วยศักยภาพและทักษะ     ผู้ตรวจสอบ การเปิดเผยข้อมูลและความโปร่งใส ความรับผิตชอบที่อธิบายได้ และความเป็นอิสระของคณะกรรมการตรวจสอบตามลำดับ ทั้งนี้โครงสร้างการกำกับดูแลด้านชะรีอะฮ์ภิบาลของแต่ละสหกรณ์แตกต่างกันมี 3 รูปแบบ ได้แก่ คณะอนุกรรมการภายในด้านชะรีอะฮ์ คณะกรรมการชะรีอะฮ์แบบผสม และคณะที่ปรึกษาด้านชะรีอะฮ์

ยิ่งไปกว่านั้น ความสัมพันธ์ระหว่างความตระหนักและแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ภิบาลเป็นบวกและอยู่ในระดับปานกลาง โดยปัจจัยความตระหนักที่ส่งผลต่อแนวปฏิบัติต้านชะรีอะฮ์ภิบาลมากที่สุด คือการใสใจและเห็นคุณค่าของการกำกับดูแลองค์กรผ่านทางการวางแผนและการอบรมให้ความรู้ด้านชะรีอะฮ์ภิบาล     ด้วยเหตุนี้ แนวทางที่สหกรณ์อิสลามควรที่เน้นหนัก คือการสร้างความตระหนักไปพร้อมกับการนำแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ไปใช้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านแผนงานและการอบรมเรื่องชะรีอะฮ์ภิบาลแก่บุคลากร นอกจากนี้การกำหนโครงสร้งการกำกับดูแลและแนวปฏิบัติด้านชะรีอะฮ์ที่เป็นมาตรฐานยังเป็นสิ่งที่ต้องพัฒนา โดยให้มีหน่วยงานกลางที่คอยชี้แนวทาง กำกับและให้คำปรึกษาที่สอดรับกับความแตกต่างของบริบทสหกรณ์อิสลามเป็นสิ่งที่ต้องทำควบคู่กัน

Shari’ah Governance Awareness and Practices of Halal Financial Institutions in Thailand

 

Abstract

The purpose of this research are to identify the Shari’ah governance awareness and practices in the implementation of Halal Financial Institutions in Thailand (HIFs), and to examine their relationship to develop the guideline for Shari’ah governance in HIFs in Thailand. The researcher used Mixed Methods research to investigate those objectives. In-depth interviews and focus group were used as qualitative methods on 25 board exercutives and senior officials from 12 Islamic cooperatives to identify the Shari’ah governnce awareness. The questionnaire was used to collect quantitative data from 200 sampling from those HFis to identify Shari’ah governance practices and awareness. 

The researchers had verified the validity and reliability of both qualitative and quantitative research instruments. The content validity and reliability of the questionnaire was verified by Index of Congruence (IOC) from experts and Cronbach’s Alpha correlation coefficient, respectively. In addition, Triangulation was used as a qualitative research strategy to test credibility of the data. The ethical principles for research involving humans were used thoughout the research period. In qualitative analysis, the researchers used content analysis to find the linkage between the elements of Shari’ah governance awareness. In quantitative analysis, the researchers used descriptive statistics such as frequency, percentage, means, median, mode and standard deviation. Correlation Coefficient and Linear Regression Model were also selected to analyze the relationship between Shari’ah governance practices and awareness. 

The results show that those Halal financial institutions had a high level of awareness on the Shari’ah governance as follows: 1) They understand the Shari’ah risks through academic consultations. Due to awkward corporate culture, this understanding may not be suited to the dynamic business contexts and modern financial transactions. 2) They have plan and policy on Shari’ah governance. The awareness of risk management is quite high. 3) The training styles are diversified. 4) The activities to enhance awareness has varied, but lack of proper indicators and evaluation tools. On the other side, Shari’ah governance practices is at the high level. The confidentiality of the organization is the most priority, followed by the Shari’ah examiner competency, disclosure and transparency, accountability, and the independence of the Shari’ah board, respectively. Nevertheless, there are three different types of Shari’ah governance structures in HFIs: the internal Shari’ah committee, the mixed Shari’ah committee, and the Shari’ah advisory board. 

 

Furthermore, the relationship between Shari’ah  governance awareness and practices is positive at a moderate level. The most important awareness factors affecting the Shari’ah governance practices are the Shari’ah governance apprication in planning and training courses on Shani’ah governance. These are the approach that HFIs should focus on. Shan’ah governance awareness should be raised along with the implementation of Shari’ah  governance practices. Finally, the Shari’ah  governance guideline and the central Shari’ah council are strongly needed to be the guidance, direction and advisory for HFIs.